Son günlerde iş analizi dünyasını yakından ilgilendiren önemli bir gelişme olarak; IIBA sertifika programlarına Agile İş Analizi Sertifikasyonu’nu da eklediğini açıkladı. Hızla değişen dünyada, çevik yaklaşımların getirdiği yeniliklerle agile iş analizi perspektifini BABOK Agile Extension kitabında detaylı olarak ele aldı. Yazılım ve iş analizi dünyasına yeni bir bakış açısı getiren Agile Manifesto’yu aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
Yazılım projelerine başlamadan önce hangi metodolojinin uygulanacağına karar vermek ve projeye uygun metodolojiyi belirlemek başarıya ulaşmak için önemlidir.
Standish Chaos Raporu’na göre projelerin;
- %31’i tamamlanmadan önce iptal edilmekte,
- %53’ü tahmin edilen bütçenin %189 üzerinde gerçekleşmekte,
- Sadece %16’sı tahmin edilen bütçe ve zamanda tamamlanmaktadır.
Özellikle büyük ölçekli firmalarda, tamamlanan projelerin %42’si projenin hedeflerine uygun olacak şekilde tasarlanıp, değer üreten çıktılar oluşturamamaktadır.
Geleneksel yazılım projeleri planlama döngüsü aşağıdaki şekildedir:
Waterfall olarak nitelendirilen bu yaklaşımda; proje kapsamı, projenin analiz aşamasında belirlenip sabitlenir. Zaman ve bütçe değişken olabilir. Bu yaklaşımda son kullanıcılar, projenin analiz aşamasında ihtiyaçlarını ifade ederler. Tasarım ve yazılım aşamaları boyunca müşteri ile genellikle iletişim yoktur. 6 aylık bir projeyi ele aldığımızda; çalışan bir yazılım verilmesi ortalama 4.-6. aylar arasında gerçekleşir. Geçen zamanda müşteri ihtiyaçları değişebilmektedir.
Analiz aşamasında kapsamın sabitlenmesi organizasyonlarda ve pazardaki hızlı değişimlere ayak uydurmayı engellemektedir. Müşteri ihtiyaçlarını ve beklentilerini daha iyi anlamak ve değişime uyum sağlayabilmek için kapsamın proje süreci boyunca değişimlere açık olduğu agile metodolojisi ve bu metodolojiye ait scrum, kanban gibi yaklaşımlar geliştirilmiştir.
Agile, yalın yaklaşımı kullanarak geliştirilen bir proje metodolojisi ve yaklaşımıdır. Analiz, tasarım, yazılım ve test süreçlerini tekrarlayan bir şekilde ilerleterek müşteriye daha kısa zamanda değer yaratacak çıktılar sunmayı hedefler. Bu amaçla aşağıdaki başlıklara odaklanır:
- Süreçler ve araçlardan ziyade bireyler ve aralarındaki etkileşimlere: Projede yer alan bireylerin, projelerin amacına ulaşabilmesi için iş birliği içerisinde ve aynı hedef doğrultusunda ilerlemesi önemlidir. Proje süreci boyunca değer zincirinin her adımında paydaşlarla yakın çalışmayı gerektirir. Proje ekibi değişen ihtiyaçların karşılanıp karşılanamayacağına karar vermek için anlık geri bildirimlere önem verir.
- Kapsamlı dokümantasyondan ziyade çalışan yazılıma: Bir proje ekibinde bilgi alışverişinin en etkili yöntemi yüz yüze iletişimdir. İş analistleri için gereksinimleri dokümante etmek ve kalıcı hale getirmek önemlidir; fakat projede amaç olarak yer almamalıdır. Dokümanlar, hedefe ulaşmakta araç olarak kullanıldığında değer sağlar.
- Sözleşme pazarlıklarından ziyade müşteri ile iş birliğine: Paydaşlar ve BT çalışanları gereksinimlerin netleştirilmesi konusunda olası proje başarısızlığından kurtulmak için yazılan dokümanlar üzerinden onay süreçleri ile kurtulmaya çalışır. Bir plana bağlı kalmaktan ziyade değişime karşılık vermek ve bu değişimleri paydaşlarla birlikte yönetmek gerekmektedir.
- Sabit bir planı takip etmektense, değişikliklere yanıt vermek: İş birliği içerisinde çalışarak geri bildirimler vermek ve sürekli öğrenmek esastır. İhtiyaçların anlaşılması ve çözüme cevap verebilmesi için kapsam, proje boyunca geri bildirimlere göre revize edilebilir.
Agile yaklaşımın en önemli önceliği değerli yazılımın erken ve devamlı teslimini sağlayarak müşterileri memnun etmektir. Değişen gereksinimler yazılım sürecinin tüm aşamalarında kabul edilebilmektedir. Çevik süreçler değişimi müşterinin rekabet avantajı için kullanır.
İş birliği içerisinde takım ruhu ile çalışmak bu yaklaşımın diğer kritik noktasıdır. İş süreçlerinin sahipleri, iş analistleri, test uzmanları ve yazılımcılar proje boyunca birlikte çalışmalıdırlar. Projelerin temelinde motive olmuş bireyler yer almalıdır. Onlara ihtiyaçları olan ortam ve destek sağlanmalı, işi başaracakları konusunda güven duyulmalıdır. En iyi mimariler, gereksinimler ve tasarımlar kendi kendini örgütleyen takımlardan ortaya çıkar.
Merve Alev
BA-Works, Consultant, Account Manager