Uluslararası İş Analizi Enstitüsü (International Institute of Business Analysis – IIBA) 2015 yılı Nisan ayında İş Analizi Bilgi Birikimi Kılavuzu’nun (Business Analysis Body of Knowledge Guide-BABOK) üçüncü versiyonunu yayınladı. Eylül 2016 tarihinden itibaren iş analizi yetkinlik sınavlarına konu olacak olan bu kılavuz, profesyonel iş analistlerinin ve yeni iş analisti adaylarının uzunca bir süre başucu kitabı olacak görünüyor.
BABOK V2 ve V3 arasındaki farklara hızlıca bakacağımız bu yazı, mevcut versiyona aşina olan ve 2016 yılı Eylül ayından sonra sınava girecek iş analistlerinin faydalanabileceği bir kaynak olmakla beraber, iş analizi metodolojileri ve standartları konusunda kendini geliştirmek isteyen profesyonellere de ışık tutacaktır.
1. Business Analysis Key Concepts: İş Analizi Temel Prensipleri
Öncelikli yenilik olarak hangi sektörde olursa olsun iş analistlerini ortak bir dilde buluşturabilecek İş Analizi Temel Prensip Modeli (Business Analysis Core Concept Model – BACCM) kavramı oluşturuldu. Değişiklik, ihtiyaç, çözüm, paydaş, değer, bağlam temel prensiplerini içeren bu modelde tüm iş analistlerinin profesyonel yaşamlarında uygulayabileceği bir çerçeve çizildi.
Bir diğer yenilik ise Requirements and Design prensibinin tanımlanması ile requirements ve design prensiplerinin kesişim ve ayrışım noktaları tanımlandı. Requirements prensibi ihtiyaçlara odaklanırken design prensibi çözüme odaklanır.
2. Knowledge Areas (KA): Bilgi Alanları
Bilgi alanlarına ait bazı görevlerde hiç değişiklik olmaz iken yepyeni bazı görevler de geldi. Örneğin “Plan Business Analysis Approach” görevi BABOK V2’de olduğu gibi karşımıza çıkarken yeni versiyonda “Manage Stakeholder Collaboration” görevi ekleniyor. Eklenen sekiz, çıkarılan on görev ile birlikte ikinci versiyonda 32 olan görev sayısı BABOK V3’te 30 oluyor.
Bilgi alanlarında meydana gelen değişiklik, kapsama ve çıkarılma detaylarını yazının sonunda Tablo.1 de görebilirsiniz.
3. Underlying Competencies: Temel Yetkinlikler
BABOK V2 de altı ana başlık altında toplanmış olan temel yetkinliklere toplam 9 yeni temel yetkinlik eklenirken, bir temel yetkinlik çıkarıldı ve altı tanesinin ismi değiştirildi. Yeni versiyonda altı başlık altında toplanmış 16 yetkinlik bulunuyor.
4. Techniques: İş Analizi Teknikleri
BABOK V2 incelemesinde 34 teknik görülüyor. Bu tekniklerden 8 tanesi isim veya odak değiştirirken 15 yeni teknik geldi ve toplam teknik sayısı 50 oldu. Yeni gelen tekniklerden en çok göze çarpanlar olarak Balanced Scorecard, Backlog Management, Collaborative Games, Business Model Canvas, Financial Analysis, Data Mining, Mind Mapping verilebilir.
5. Perspectives: Perspektifler
Perspektifler iş analizinde spesifik bir bağlamda ve girişimde belirli görevlere odaklanılmasını sağlamak için kullanılır (BABOK s.491). BABOK V3 bizlere beş yeni perspektif sunuyor;
- Agile: Çevik
Klasik waterfall proje yönetimi ve geliştirme yaklaşımına göre daha esnek ve kısa süreli (2-4 Hafta) planlamalar ile yürütülen yazılım geliştirme metodolojisidir. - Business Intelligence: İş Zekası
Ham datayı işleyip anlamlı ve kullanılabilir bilgiye dönüştürmek için gerekli teknik ve araçlar bütünüdür. - Information Technology: Bilgi Teknolojisi
Bilgisayar tabanlı bilişim sistemlerinin, özellikle yazılım uygulamaları ve bilgisayar donanımının incelenmesi, tasarlanması, geliştirilmesi, yürütülmesi, yönetimi ve desteğine verilen addır. Bir iş analistinin iş bilgisinin yanında IT (BT) bilgisinin olması da büyük önem taşır. - Business Architecture: İş Mimarisi
Bir kurumun organizasyon, süreç, ürün, paydaş, proje vb bilgilerini içeren şablonudur. Bu şablon kurumda stratejik hedefler ile hizalanmak ve sürekli gelişim için kullanılır. - Business Process Management: İş Süreç Yönetimi
Operations Management (Operasyon Yönetimi) altında bir alan olup iş süreçlerinin yönetimi ve iyileştirilmesi ile kurum performansının artırılmasıdır. İş analistlerinin doğrudan etkilendikleri, bir çok kurumda da dolaylı yoldan da etkileyebildikleri bir süreç yönetim alanıdır.
BABOK V2 vs. BABOK V3
| 5. BABOK® Guide Versiyon 2 Bilgi Alanları ve Görev Adları | BABOK® Guide Versiyon 3 Bilgi Alanları ve Görev Adları (ekleme ve değişiklikler) |
| 2.0 BA Planning and Monitoring – v2.0 görevleri | 3.0 BA Planning and Monitoring – v3.0 görevleri |
| 2.1 Plan Business Analysis Approach
2.3 Plan Business Analysis Activities |
3.1 Plan Business Analysis Approach
3.3 Plan Business Analysis Governance |
| 2.2 Conduct Stakeholder Analysis
2.4 Plan Business Analysis Communication |
3.2 Plan Stakeholder Engagement |
| 2.5 Plan Requirements Management | 3.4 Plan Business Analysis Information Management |
| Yeni Görev: | 3.4 Plan Business Analysis Information Management |
| 2.6 Manage Business Analysis Performance | 3.5 Identify Business Analysis Performance Improvements |
| 3.0 Elicitation – v2.0 görevleri | 4.0 Elicitation and Collaboration – v3.0 görevleri |
| 3.1 Prepare for Elicitation | 4.1 Prepare for Elicitation |
| 3.2 Conduct Elicitation Activity | 4.2 Conduct Elicitation |
| 3.3 Document Elicitation Results
4.4 Prepare Requirements Package 3.5 Communicate Requirements |
4.4 Communicate Business Analysis Information |
| 3.4 Confirm Elicitation Results | 4.3 Confirm Elicitation Results |
| Yeni Görev: | 4.5 Manage Stakeholder Collaboration |
| 4.0 Requirements Management and Communication –
v2.0 görevleri |
5.0 Requirements Life Cycle Management –
v.3.0 görevleri |
| 4.1 Manage Solution Scope and Requirements | 5.1 Trace Requirements
5.5 Approve Requirements |
| 4.2 Manage Requirements Traceability | 5.1 Trace Requirements
5.4 Assess Requirements Changes |
| 4.3 Maintain Requirements for Re-Use | 5.2 Maintain Requirements |
| 6.1 Prioritize Requirements | 5.3 Prioritize Requirements |
| 4.4 Prepare Requirements Package
4.5 Communicate Requirements |
4.4 Communicate Business Analysis Information |
| Yeni Görev: | 5.5 Approve Requirements |
| 5.0 Enterprise Analysis – v2.0 görevleri | 6.0 Strategy Analysis – v3.0 görevleri |
| 5.1 Define Business Need | 6.1 Analyze Current State
6.2 Define Future State |
| 5.2 Assess Capability Gaps | 6.1 Analyze Current State
6.2 Define Future State 6.4 Define Change Strategy |
| 5.3 Determine Solution Approach | 6.2 Define Future State
6.4 Define Change Strategy 7.5 Define Design Options 7.6 Analyze Potential Value and Recommend Solution |
| 5.4 Define Solution Scope
7.4 Define Transition Requirements |
6.4 Define Change Strategy |
| 5.5 Define Business Case | 6.3 Assess Risks
7.6 Analyze Potential Value and Recommend Solution |
| 6.0 Requirements Analysis – v2.0 görevleri | 7.0 Requirements Analysis and Design Definition –
v3.0 görevleri |
| 6.1 Prioritize Requirements | 5.3 Prioritize Requirements |
| 6.2 Organize Requirements | 7.4 Define Requirements Architecture |
| 6.3 Specify and Model Requirements | 7.1 Specify and Model Requirements |
| 6.4 Define Assumptions and Constraints | 6.2 Define Future State
7.6 Analyze Potential Value and Recommend Solution |
| 6.5 Verify Requirements | 7.2 Verify Requirements |
| 6.6 Validate Requirements | 7.3 Validate Requirements |
| Yeni Görev: | 7.5 Define Design Options |
| Yeni Görev: | 7.6 Analyze Potential Value and Recommend Solution |
| 7.0 Solution Assessment & Validation – v2.0 görevleri | 8.0 Solution Evaluation – v3.0 görevleri |
| 7.1 Assess Proposed Solution | 7.5 Define Design Options
7.6 Analyze Potential Value and Recommend Solution |
| 7.2 Allocate Requirements | 7.5 Define Design Options |
| 7.3 Assess Organizational Readiness | 6.4 Define Change Strategy |
| 7.4 Define Transition Requirements | 6.4 Define Change Strategy |
| 7.5 Validate Solution | 8.3 Assess Solution Limitations |
| 7.6 Evaluate Solution Performance | 8.5 Recommend Actions to Increase
Solution Value |
| Yeni Görev: | 8.1 Measure Solution Performance |
| Yeni Görev: | 8.2 Analyze Performance Measures |
| Yeni Görev: | 8.4 Assess Enterprise Limitations |
Tablo.1: Bilgi alanları BABOK V2 ile V3 karşılaştırması (uyarlanan kaynak: http://www.batimes.com/articles/babok-version-3-vs.-version-2-taming-the-new-guide-part-1-knowledge-areas-and-görevleri.html)
Meltem İPEK UMUTLU
BA-Works – Kıdemli İş Analisti