Ürün geliştirme ekiplerinin karşılaştığı en popüler problemlerden biri de geliştirme çalışmaları esnasında, müşteriler tarafından gereksinimlerin revize edilmesidir. Çeşitli iş analizi çalışmaları sonucunda elde ettiğimiz kullanıcı hikayeleri her ne kadar işlerimizi kolaylaştırsa da bu hikayelerin temsil ettiği ürün fonksiyonlarının birbirleri ile olan harmonisini ve önceliklerini tüm paydaşlar için basit ve anlaşılabilir bir şekilde ortaya koymak ayrı bir çalışma gerektirmektedir.
User Story Mapping, özellikle bu durum için Agile ürün geliştirme ekiplerinde kullanılabilecek en faydalı tekniklerden biridir. Bir ürünün kapsam sınırları içerisinde bulunan gereksinimlerinin hiyerarşik olarak görselleştirilmesi ve olası gelebilecek yeni gereksinimlerin büyük resme olan etkisinin tüm paydaşlar tarafından anlaşılabilmesini sağlamaktadır.
Jeff Patton’nın ortaya koyduğu bu yöntem bir iş analistinin sahip olması gereken temel yeteneklerden biri olan “ortak dil” özelliğini tam olarak karşılamaktadır.
Ayrıca geliştirme ekipleri görselleştirilen bu kullanıcı hikayesi haritası ile release yönetimlerini en verimli bir şekilde yapabilirler.
Oluşturulurken dikkat edilmesi gereken noktalar;
- Ortaya çıkacak olan görsel çalışma, her zaman kullanıcı gözü ile incelenmelidir. Teknik olarak detay sayılabilecek durumların, basit ve tüm paydaşların sahip olduğu ortak dilde yazılması gerekir.
- Ürün ile alakalı tüm akış dikkate alınmalıdır eğer kapsam içerisinde çok fazla derine inilmesi gereken gri noktalar var ise daha sonra bu durumlar için detay bir şekilde çalışma gerçekleştirilebilir.
- Story Mapping hiçbir zaman tek zamanlı bir çalışma değildir. Ürün geliştirme süreci esnasında güncellenebilir. Canlı sonrası ortaya çıkan değişiklik talepleri ve ayrıca ileri sürümlerde düşünülen yeni fonksiyonlar yine bu yöntem ile planlanabilir.
- Proje ile ilgili tüm paydaşlar bu çalışmaya dahil edilebilir. Herkesin fikir olarak aynı noktada buluşmasına imkan sağlayan User story mapping çalışmasına, özellikle domain uzmanlarının katılımı büyük fayda sağlayacaktır.
Oluşturma aşamaları;
Temel olarak bir kullanıcının ürün içerisindeki yolculuğundan ve yolculuk sırasında geçtiği adımlardan yola çıkarak kullanıcı aktivitelerini bir akış şeklinde çıkartmak gerekmektedir. Bu aktiviteleri görselleştirirken soldan sağa akışı ve yukarıdan aşağıya da öncelikli aktivite backlog’larınızı konumlandırabilirsiniz. Özet olarak en tepeden aşağıya inecek olursak görselleştirme çalışmamıza Ürün Vizyonunu (Vision) belirleyerek başlayabiliriz. Daha sonra bu vizyon için gerekli hedefler (Goals) belirlenir. Belirlenen hedefler iş akışı sırasına göre yatay olarak sıralanır ve Aktivitelerin (Activities) üzerinde konumlanır. Son olarak ise tüm paydaşlar aktiviteler için gerekli ilgili görevlerin (Tasks) çıkarılmasına başlar. Burada oluşturulan tasklar ile user storyler oluşturulabilir.
Vizyon tanımlama: Vizyon tanımlarken ilgili ürün ile amaçladığımız hedefimizi yazabiliriz. Eğer ilgili ürüne ait vizyonunuzu tam olarak bulmakta zorlanıyorsanız kendinize “Ne?”, “Kim?” ve “Neden?” sorularını sorabilirsiniz. Ayrıca ekip ve paydaşlar vizyon hakkında ortak bir görüşe sahip olmalıdır.
Ürün omurgasını oluşturma: Bu aşamada sahip olduğunuz personalardan veya domain uzmanlarından yararlanabilirsiniz. Basit bir şekilde kullanıcıların ürün içerisindeki yolculuklarını referans alın ve yüksek seviye bir dil ile iş akışını sade bir şekilde çıkartmaya çalışın. Konuyu derinlemesine incelemeyin yüzeysel ve genel hedeflere odaklanın.
Örnek case: Evcil hayvanlar için mama satan bir online mağazamız olsun.
Bizim için iş sürecimizdeki temel adımlar şu şekilde olabilir:
Burada ürün adımlarını oluştururken eğer imkanınız varsa gerçek kullanıcılardan destek alabilirsiniz. Proje ilerlerken yeni adımlar ekleyebilirsiniz. Örneğin yukarıda “Üye ol” ve “Üye girişi yap” adımlarının eksik olduğunu fark etmişsinizdir. Bunun gibi gözden kaçan adımlar için her zaman domain uzmanlarından destek alın.
Aktivitelerin Tanımlanması ve Gruplandırılması: Akışta bulunan adımların kendi içlerinde hemen hemen aynı amaca yönelik operasyonlar olduğunu fark etmişsinizdir. Bu adımları kendi aralarında gruplandırabilirsiniz, böylelikle büyük resme geriye dönüp bakıldığında adımlar arasındaki ilişki daha anlaşılır bir şekilde tanımlanmış olacaktır.
Aktivitelerin tasklara bölünmesi: Uygulama adımlarını oluşturduktan sonra artık daha detay bir şekilde her adıma ait task’larınızı oluşturabilirsiniz. Her bir task, altında tanımlı olduğu aktivitenin gerçekleşmesi için gerekli olan iş parçasını temsil etmektedir. Yukarıdan aşağı sıralanan tasklar çoğunlukla önceliklerine göre konumlandırılır ancak ekip kararına göre bu sıralandırma ölçütünü şekillendirebilirsiniz. (Örneğin hikaye puanına göre sıralayabilirsiniz).
Hikayedeki boşlukları arayın: Oluşturduğunuz taskları her zaman dış bir görüş ile incelemenizde fayda var eğer müşteri ile çalışma imkanınız yoksa bile. İlgili projeleriniz için kullandığınız personalar ile hikayelerinizi gözden geçirin ve olası boşlukları bulmaya çalışın.
Story Mapping ile Release yönetimi: Task sıralama ölçütünüz nasıl olursa olsun paydaşlar arasında mutabık kalınan ölçüt ile sıraladığınız iş parçalarınızı uygulama versiyonlarının kapsam sınırı bilgisini aktarmak için kullanabilirsiniz. Aşağıda bulunan örnekte MVP için “Ürün Arama” adımında sadece “Markaya göre arama” işlemi kapsama dahil edilmiştir. MVP sonrası gerçekleşecek release’de ise hangi iş parçalarının canlıya alınacağını da yine bu harita üzerinden planlayabilir ve görselleştirebilirsiniz.
Sonuç olarak bir projede bulunan her paydaşın ortak bir noktada bulunmasını sağlayan bu yöntem tüm ekipler tarafından rahat bir şekilde kullanılabilir. Unutmamanız gereken en önemli detay User story mapping yaşayan bir dokümandır sürekli güncellenmesi gerekmektedir. Tek seferlik yapılan bir çalışma olmamakla birlikte katı kurallara sahip değildir, ekip ve müşteri yapılanmanıza göre detay kısımlarını şekillendirebilirsiniz. (Örneğin task sıralama ölçütü olarak MoSCoW tekniğinin kullanılması gibi.)
Bu makalede kullanılan örnek OeLean Youtube kanalında bulunan ve ilgili konu ile alakalı olan case’den referans alınarak tasarlanmıştır.
Yusuf Emre Ermiş
Business Analyst at Ayasofyazılım
Content Writer at BA-WORKS
Kaynaklar
https://www.jpattonassociates.com/user-story-mapping/
https://www.youtube.com/watch?v=6ojIZ81PfJc&list=LL&index=3&t=36s