Gereksinim Analizinde Oyunlaştırma (Gamification) ve İşbirliği Oyunları (Collaborative Games)

Projelerde gereksinimlerin toplanması ve analiz edilip önceliklendirilmesi işi başa düştüğünde isteksiz katılımların sağlanacağı toplantıları nasıl daha eğlenceli, etkin ve verimli hale getireceğinizi düşündünüz mü? “Bir mucize olsa da, zorlu paydaşlarımla bile güzel vakit geçirerek hem gereksinimleri konuşsak hem de yaratıcı fikirler ortaya atsak!” dediğiniz olmuştur. İşte, bu yazıda farklı bir bakış açısı ve uygulaması kolay teknikler vasıtasıyla, paydaşlarınız ile nasıl daha etkili gereksinim analizi seansları yapabileceğinizden bahsedeceğiz.

Gamification & Collaborative Games

Farklı etki ve otoriteleri olan paydaşların ihtiyaç, kısıt ve varsayımları mevcut gereksinimleri etkileyecek ve yeni gereksinimlere baz oluşturacaktır. İşbirliği bilgi, fikir ve inovasyonların paydaşlar arasında dolaşımını teşvik eder. İşbirliği düzenli, sık ve çift yönlü iletişimi geliştirir. İşbirliği ilişkileri herhangi bir engel veya sorun ortaya çıktığında bilgi paylaşımı ve çözüm üzerinde ortak efor harcama isteğini arttırır.

Gamification (Oyunlaştırma)

“Altı üstü gereksinimleri belirleyeceğiz, nasıl eğlenilebilir ki?” demeyin. Daha çok eğitim sektöründe kendine alan yaratmış ancak daha birçok sektörü de etkilemiş Oyunlaştırma dinamikleri ile, gereksinim analizi aktiviteleri daha verimli hâle getirilebilir. Oyunlaştırma, problem çözme üzerindeki becerileri yaratıcılığın sınırlarını zorlayarak artırırken, motivasyonu artırıcı özellikleri de barındıran keyifli bir yaklaşımdır. İnsan doğası ile paralel olarak belirli bir konu, aksiyon veya eylem; sıralama, kıdem veya rütbe gibi kavramlarla bağdaştırıldığında kullanıcı ilgisinin ve kullanımının arttığı gözlemleniyor. BABOK V3 iş analizi tekniklerinden biri olan İşbirliği Oyunları (Collaborative Games) nasıl yapılabileceği konusunda bize yol gösteriyor.

Affinity Maps (Benzerlik Haritası)

Gereksinim analizi aktiviteniz sırasında yardımcı olabilecek oyunlardan biri Benzerlik Haritası. Bu oyunda gereksinimler ve özellikler paydaşlar tarafından renkli yapışkan kağıtlara yazılarak bir tahta üzerine yapıştırılıyor ve bir şekilde birbirleri ile ilişkili olanlar bir araya toplanıyor. Bu oyunun amacı birbiriyle ilişkili veya benzer gereksinim ve özelliklerin belirlenip ortaya çıkarılmasıdır. Toplumlarda Görsel Öğrenicilerin (Visual Learners) oranının yüzde 65 olduğunu göz önünde bulundurursak, gereksinimlerin görselleştirilip birbirleri ile ilişkilendirilmesi paydaşların daha yaratıcı düşünmelerine ve keşfedilmemiş özellikleri ortaya çıkarmalarına katkı sağlayacaktır.

Six Thinking Hats (Altı Şapkalı Düşünce)

Gereksinim analizine yardımcı bir diğer oyun ise Altı Şapkalı Düşünce Oyunu. Bu oyunda her bir şapkanın bir rengi oluyor ve her renge atanmış bir görev veya aktivite oluyor. Katılımcılar kendilerinde olan şapkaya ilişkin role bürünerek mevcut veya ortaya çıkarılması gerekli gereksinimleri bu bakış açısıyla düşünüyorlar veya ilgili aktiviteyi yerine getiriyorlar. Oyunun her bir aşaması zamanla kısıtlanıyor. Her aktiviteye ilişkin bir puan oluyor ve oyunun sonunda bu puanlar toplanarak skorlar belirleniyor. Oyun başlamadan kurallar katılımcılarla birlikte belirlenmeli ve düşüncelerin yargılanmaması gerektiği belirtilmelidir. Aşağıdaki tabloda örnek bir oyun kurgusu verilmiştir.

Kaynaklar

• BABOK Guide V3
• http://isg.inesc-id.pt/alb/static/students/msc-thesis/2012-DiogoDuarte-msc-thesis.pdf

Meltem İPEK UMUTLU 
Kıdemli İş Analisti, BA-Works